کد مطلب:270701 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:182
علم معیار دسته بندی ها
به این جهت حضرت انسان ها را به نسبت علم و در نتیجه داشتن ظرافت و ظرفیت، به سه گروه تقسیم می كند:
دسته اول: عالِمی است، كه از ربّ نشان دارد و به تربیت نفوس قبل از نابودی، اقدام می كند، و از آن جا كه انتساب به ربّ دارد، بدون واسطه از ربّ كسب فیض می كند. و از طرف دیگر او مربّی است كه به تربیت انسان ها و هدایت آن ها همّت می گمارد. امام صادق (علیه السلام) بعد از بیان جایگاه حكمت، می فرماید:
«رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) به علی (علیه السلام) وصیت نمود: هدایت یك نفر برای تو از آن چه خورشید بر آن طلوع می كند، بهتر است» [1] .
عالِمی كه تنها به ربّ تعلق داشته باشد و مربّی انسان باشد، جز امام معصوم كس دیگری نیست، زیرا كسی می تواند مربّی باشد كه به احوال انسان و قدر و ارزش او آگاه باشد، و او را از خودش بهتر بشناسد و این خاصّ خداوند و انسان هایی است كه خداوند به آنها تفضّل كرده و ملائكه و روح را بر آن ها نازل كرده، آن ها را به ظرفیت انسان ها آگاه ساخته است; آن طور كه سوره «قدر» بر این حقیقت شهادت می دهد.
دسته دوم: كسی است كه به یادگیری از عالم ربّانی روی آورده، از او علوم الهی و حقایق و حكمت ها را طلب می كند، تا در سبیل نجات ثابت قدم باشد، و راه رستگاری را در سایه هدایت عالِم ربّانی و امام معصوم به پایان برد، و با این آموزش به وسعت صدر دست یابد. امام صادق (علیه السلام) می فرماید:
«نحن العلماء و شیعتنا متعلمون و سائر الناس غثاء» [2] .
«تنها ما عالم [ربّانی] هستیم، و شیعه ما متعلّم و علم آموز، و دیگران خار و خاشاك بر روی آب هستند».
بنابر این، شیعه علی (علیه السلام) كسی است كه هرگز دست از طلب علم تا هنگام جان دادن، برندارد، و هرگز خود را بی نیاز از طلب علم نداند، زیرا نمی خواهد به هلاكت برسد [3] .
آن چه از معصوم (علیه السلام) در تعریف شیعه رسیده، غیر از چیزی است كه معروف است; شیعه علی (علیه السلام) صاحب عقل و درایتی است كه از هوس خالی باشد و لحظه ای از آموختن و آموزش دست برندارد. او است كه از علی (علیه السلام)نشان دارد و با او می شود به علی (علیه السلام) رسید. و او كسی است كه دلها را با بیان حكمت و عمل حكیمانه، به سوی علی (علیه السلام) جذب می كند. او مؤمنی است كه خداوند وی را آماده پذیرش و حفظ امر ائمه (علیهم السلام) نموده است، زیرا:
«ان امرنا صعب مستصعب لا یحمله الاّ عبد مؤمن امتحن الله قلبه للایمان و لا یعی حدیثنا الاّ صدور امینة و احلام رزینة» [4] .
«حقیقت امر ما چنان سخت و سنگین است كه كسی تحمّل آن را ندارد مگر مؤمنی كه خداوند قلبش را برای ایمان آزمایش كرده باشد، و كلام و گفتار ما را جز سینه های مورد اعتماد و عقل های با وقار، ضبط و حفظ و نگاهداری نمی كنند».
دسته سوم: خرمگسان بی اراده ای هستند كه از هر آوازی تبعیّت می كنند و با هر بادی می چرخند.
«همج رعاء» یعنی كسانی كه طالب نیستند و در خود جوششی ندارند، و بین بودن و شدن فاصله ای را نمی بینند، و جهان بینی آن ها از نوك بینی شان تجاوز نمی كند.
آنها انسان های بی ظرفیتی هستند كه سبك مغزند، و از قدرت تشخیص و درك برخوردار نیستند. خرمگسانی می باشند كه در پی خرانند، زیرا از نور علم، شعله نگرفته اند تا به وسعت و ظرفیتی برسند، و در نتیجه هر دعوتی را اجابت نكنند، و هر صدایی را پاسخ ندهند.
آن ها از تكیه گاه محكمی برخوردار نیستند، تا باد حوادث آن ها را نچرخاند و مجبور نشوند برای حفظ خود به هر خار و خاشاكی چنگ زنند.
از نور عالم ربانی و امام معصوم (علیه السلام) ـ كه منبع علم و معدن حكمت است ـ باید استفاده نمود، و چون ركن وثیق و عماد دین و كهف امین است، باید بر او تكیه كرد. انسانی كه بر عماد تكیه نكند و از نور آن مستفیض نشود، كسی است كه از عقل عاری، و از خود آگاهی خالی است.
دسته اول: عالِمی است، كه از ربّ نشان دارد و به تربیت نفوس قبل از نابودی، اقدام می كند، و از آن جا كه انتساب به ربّ دارد، بدون واسطه از ربّ كسب فیض می كند. و از طرف دیگر او مربّی است كه به تربیت انسان ها و هدایت آن ها همّت می گمارد. امام صادق (علیه السلام) بعد از بیان جایگاه حكمت، می فرماید:
«رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) به علی (علیه السلام) وصیت نمود: هدایت یك نفر برای تو از آن چه خورشید بر آن طلوع می كند، بهتر است» [1] .
عالِمی كه تنها به ربّ تعلق داشته باشد و مربّی انسان باشد، جز امام معصوم كس دیگری نیست، زیرا كسی می تواند مربّی باشد كه به احوال انسان و قدر و ارزش او آگاه باشد، و او را از خودش بهتر بشناسد و این خاصّ خداوند و انسان هایی است كه خداوند به آنها تفضّل كرده و ملائكه و روح را بر آن ها نازل كرده، آن ها را به ظرفیت انسان ها آگاه ساخته است; آن طور كه سوره «قدر» بر این حقیقت شهادت می دهد.
دسته دوم: كسی است كه به یادگیری از عالم ربّانی روی آورده، از او علوم الهی و حقایق و حكمت ها را طلب می كند، تا در سبیل نجات ثابت قدم باشد، و راه رستگاری را در سایه هدایت عالِم ربّانی و امام معصوم به پایان برد، و با این آموزش به وسعت صدر دست یابد. امام صادق (علیه السلام) می فرماید:
«نحن العلماء و شیعتنا متعلمون و سائر الناس غثاء» [2] .
«تنها ما عالم [ربّانی] هستیم، و شیعه ما متعلّم و علم آموز، و دیگران خار و خاشاك بر روی آب هستند».
بنابر این، شیعه علی (علیه السلام) كسی است كه هرگز دست از طلب علم تا هنگام جان دادن، برندارد، و هرگز خود را بی نیاز از طلب علم نداند، زیرا نمی خواهد به هلاكت برسد [3] .
آن چه از معصوم (علیه السلام) در تعریف شیعه رسیده، غیر از چیزی است كه معروف است; شیعه علی (علیه السلام) صاحب عقل و درایتی است كه از هوس خالی باشد و لحظه ای از آموختن و آموزش دست برندارد. او است كه از علی (علیه السلام)نشان دارد و با او می شود به علی (علیه السلام) رسید. و او كسی است كه دلها را با بیان حكمت و عمل حكیمانه، به سوی علی (علیه السلام) جذب می كند. او مؤمنی است كه خداوند وی را آماده پذیرش و حفظ امر ائمه (علیهم السلام) نموده است، زیرا:
«ان امرنا صعب مستصعب لا یحمله الاّ عبد مؤمن امتحن الله قلبه للایمان و لا یعی حدیثنا الاّ صدور امینة و احلام رزینة» [4] .
«حقیقت امر ما چنان سخت و سنگین است كه كسی تحمّل آن را ندارد مگر مؤمنی كه خداوند قلبش را برای ایمان آزمایش كرده باشد، و كلام و گفتار ما را جز سینه های مورد اعتماد و عقل های با وقار، ضبط و حفظ و نگاهداری نمی كنند».
دسته سوم: خرمگسان بی اراده ای هستند كه از هر آوازی تبعیّت می كنند و با هر بادی می چرخند.
«همج رعاء» یعنی كسانی كه طالب نیستند و در خود جوششی ندارند، و بین بودن و شدن فاصله ای را نمی بینند، و جهان بینی آن ها از نوك بینی شان تجاوز نمی كند.
آنها انسان های بی ظرفیتی هستند كه سبك مغزند، و از قدرت تشخیص و درك برخوردار نیستند. خرمگسانی می باشند كه در پی خرانند، زیرا از نور علم، شعله نگرفته اند تا به وسعت و ظرفیتی برسند، و در نتیجه هر دعوتی را اجابت نكنند، و هر صدایی را پاسخ ندهند.
آن ها از تكیه گاه محكمی برخوردار نیستند، تا باد حوادث آن ها را نچرخاند و مجبور نشوند برای حفظ خود به هر خار و خاشاكی چنگ زنند.
از نور عالم ربانی و امام معصوم (علیه السلام) ـ كه منبع علم و معدن حكمت است ـ باید استفاده نمود، و چون ركن وثیق و عماد دین و كهف امین است، باید بر او تكیه كرد. انسانی كه بر عماد تكیه نكند و از نور آن مستفیض نشود، كسی است كه از عقل عاری، و از خود آگاهی خالی است.
[1] بحارالانوار، ج 1، ص 216، ح 26.
[2] اصول كافي، ج 1، ص 34، ح 4، چاپ دار الكتاب الاسلامية و خصال صدوق: ص 123، ح 5.11.
[3] امام (عليه السلام) مي فرمايد: «اغد عالماً او متعلماً او احبّ اهل العلم ولا تكن رابعاً فتهلك ببغضهم». اصول كافي، ج 1، ص 23، ح 3، چاپ دار الكتب اسلاميه. در چاپ جامعه مدرسين، ح 117.
[4] نهج البلاغه، خطبه 189.